Kutsal Gün Cenneti Türkiye -1-

Birçok farklı kökeni, milleti ve dini içerisinde barındıran Türkiye bu yönden aslında çok şanslı olsa da birlikte yaşamayı öğrenemediğimiz için sıkça sorun yaşıyoruz. Hoşgörüye sahip bir toplum olabilsek ve herkes diğerine saygı göstermeyi öğrense, renklerimiz ortaya çıksa kültürel açıdan dünyaya bedel bir toplum olacağız. Hazır Ramazan Bayramı'ndayken bizlerle birlikte bu ülkede yaşayan diğer dinlere mensup toplulukların da özel günlerini öğrenelim istedim. Bilmediğimiz neler var neler. Haydi hep birlikte görelim :)

Rumların Kutsal Günleri

Apokefalistu İoannu: Yahya Peygamber'in başının kesildiği 29 Ağustos  günü Rumlar'ın perhiz günüdür. O gün karpuz, domates gibi rengi kırmızı olan hiçbir şey yemezler.

Apokries: Büyük Oruç'tan önceki üç gün aralıksız eğlenen Rumlar bu dönemde yaptıkları karnavala Apokries derler. Çok eskilerde, rengarenk giyinen maskeli insanlar sokaklarda karnaval geçidi yapıp süsledikleri karnaval kuklasını ateşe verirlerdi. Günümüzde ise sadece yemek davetleri ve eğlenceli toplantılar düzenliyorlar.

Ayie Efimiya: Bu özel gün, mumyası günümüzde Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde bulunan önemli bir azizenin anısına kutlanır. Ayia Efimiya isimli azize terzi olduğundan o gün kiliselerde cemaate iğne dağıtılır. Sabah ayininde ise azizenin mumyasının bulunduğu tabut törenle açılır.

Ayia Thekla: Azize Thekla'yı andıkları 24 Eylül günü Rumlar, Büyükada Aya Yorgi tepesindeki manastıra çıkar ve azizenin mucizesine inanılan ikonasını ziyaret ederler. Manastıra yalın ayak çıkılır ve bir mum yakarak ya da kandile bir parça yağ ekleyerek adaklar adarlar.

Ayios Stefanos: 27 Aralık'ta Hristiyanlığın ilk şehidi olan Aziz Stefanos anılır. Bu günde kurban kesilir ve fakirlere dağıtılır.

Hristuğenna: İsa Mesih'in doğumunu Ortodokslar gibi 25 Aralık'ta kutlayan Rumlar 24'ünü 25'ine bağlayan gece, çocuklarını ev ev gezdirip "Kalanda" isimli Noel şarkısını söyletip sa'nın doğuşunu müjdelerler. Noel sabahı da kiliseye ayine giderler.

Paskalya: Büyük Perhiz'den sonra gelen Paskalya İsa Mesih'in çarmıha gerilişi ve ölümü haftasıdır. İsa'nın çarmıhta can verdiği cuma günü perhiz tutar, et ve hayvansal gıda yemezler.

Protohronia: 1 Ocak'ta İsa'nın sünnetini kutlarlar. 31 Aralık akşamı çocuklar ev ev dolaşıp şarkı söyler, hediye ve para toplarlar. Yıl boyu uğur getirmesi için evde, iş yerinde nar kırarlar. Bir diğer gelenekleri de Sakız Adası'ndan getirilen sakızla (mastika) yapılan ve üzerinde yeni yıl yazan yuvarlak yılbaşı pidesi pişirmektir.

Ta Fota: 6 Ocak'ta İsa'nın vaftiz edilişini kutlarlar. Bir din adamı, tahta bir haçı suya atar, gençler de suya atlayarak bu haçı çıkarmak için birbiriyle yarışır. Haçı bulup çıkaran genç, altın zincir ve bir haçla ödüllendirilir. Yüzyıllardır Boğaziçi kıyılarında yapılan bu tören artık Çengelköy'deki Aya Yorgi ve Yeşilköy'deki Ayios Stefanos Kilisesi önünde yapılmaya devam ediyor.

Ton Phison: Ton Phison gününde mezarlıkları ziyaret edip ölülerinin ruhuna ayin yaparlar. O gün badem, ceviz ve buğdaydan yapılan "Koliva" yenir.

Vayion: Bu gün İsa Mesih'in Kudüs'e girişi, halkın onu zeytin dalları ve mersin dalı ile karşılaması anısına kutlanır.

Zoodohu Piğis: Ayazma Günü olarak kutladıkları bu bayram "Hayat veren kaynak" anlamına gelir. Bu bayram aslında Silivrikapı'daki Balıklı Ayazma'nın günüdür.

Süryanilerin Kutsal Günleri

Boutho Dninve: Süryani cemaati bu orucu, Ninova halkının, M.Ö. 862 yılında Kral Tiğlatpalassar dönemindeki "Büyük Tövbe"sini örnek alarak tutar. Üç gün üç gece hiçbir şeyin yenilip içilmediği bu orucu özellikle bir dileği olan genç kızlar 17 - 19 Şubat'ta tutar.

Hamşo Droze: İsa Mesih'in öğrencileriyle birlikte yediği son akşam yemeği gününü 24 Nisan'da kutlarlar.

İdo Dakyomtö: 27 Nisan'da İsa Mesih'in Diriliş Bayramı kutlamaları sırasında Süryaniler özel söylevlerde bulunurlar.

İdo Dmavlodö: İsa Mesih'in doğuş bayramıdır. Noel olarak da bilinen bu bayram 25 Aralık'ta kutlanır.

Maeltö: 2 Şubat'ta kutlanan bu bayramın tam adı Mesih'in Mabede Sunuluşu ve Yaşlı Mor Şemun Bayramı'dır.

Rıseş: İsa Mesih'in öğrencilerine Kutsal Ruhu verdiği gündür. 15 Haziran'da kutlanır.

Suloko: İsa Mesih'in dirilişinden 40 gün sonra, 5 Haziran'da göğe yükselişini kutlarlar.

Süboro: Meryem, Nasıra'da iken Tanrı tarafından gönderilen melek, tanrısal gebeliği ona müjdeler. Süryani Kilisesi de bu bayramı 25 Mart günü renkli ipliklerle kutlarlar.

Sahro Dmor Gabriyel: Süryani Kilisesi'nin azizlerinden biri olan Aziz Gabriyel Günü 31 Ağustos'ta kutlanır.

Zkifutho: İsa Mesih'in Haç'a geriliş Cuması'nı 25 Nisan'da kutlarlar.

Musevilerin Kutsal Günleri

Hanuka: Kislev ayının 25'inci günü başlayan Hanuka (Işık) Bayramı'nda Sekiz gün boyunca her gün mum sayısı birer adet artırılarak yakılan Hanukiya (9 kollu şamdan) bayramın önemli simgelerindendir.

Lag Baomer: Yaklaşık 19 asır önce ortaya çıkan bir salgınla çok değerli insanlar ölürler ve "Omer" döneminin 33. gününde salgın aniden son bulur. Bu nedenle Omer döneminin ilk 32 günü hiçbir kutlama yapılmaz. 33. gün olan Lag Baomer'de ise eğlenmek ve evlenmek caizdir.

Pesah: Pesah, üzerinden geçmek, atlamak anlamına gelir. İsrailoğulları'nın Mısır'daki esaretten kurtulmaları anısına kutlanır. Musevi ailelerde ilk erkek evlat Pesah Bayramı arefesinde oruç tutar.

Purim: Purim Bayramı Adar Ayı'nın 14. günü kutlanır. Bu bayramdan bir gün önce özellikle adı Ester olanlar oruç tutarlar.

Roş Aşana: Museviler'de yeni yıl bayramı olarak kutlanan Roş Aşana, Tanrı'nın huzurunda bütün günahlardan arınılan gündür. Aile reisinin söylediği "Kiduş" ile yeni yıla girerler.

Sukot: İsrailoğulları'nın yüzyıllar önce çölü geçerken çardaklarda yatıp kalkmalarının anısına kutlanır. Hasat Bayramı olarak da bilinen Sukot'un simgeleri ise Suka ve Lulav isimli ve çeşitli bitkilerden oluşturulmuş demetlerdir.

Sovuat: Bu bayram ilk tahılın toplanmasıyla başlayıp 7 hafta sonra buğday hasatı ile sona eren 50 günlük dönemde kutlanır. Bu bayramın en büyük özelliği, Hz. Musa'ya 10 Emir'in bu günde verilmiş olmasıdır.

Tişa Be-Av: Birinci ve İkinci Beth Amikdaş'ın yıkıldığı günler olan Av Ayı'nın 9'u, Museviler'de matem günü olarak kabul edilir. İki günbatımı arasında oruç tutulur.

Tu-Bişvat: Tarımsal takvimin ilk günü olan bu bayramda ağaç fidanları dikilir.

Yom Kipur: Museviler'in günahlarının bağışlanması için iki gün batımı arasında aralıksız oruç tutup dua ettiği gündür. Oruca başlanan gece okunan "Kal Nidre" ile, söz verildiği halde yerine getirilmeyen vaatler nedeniyle Yüce Tanrı'dan af dilenir.

Ülkemizde farklı dinlere mensup topluluklar tarafından kutlanan bayramların bir kısmını tanıttım bu yazımda. Bu kadar uzun bir yazı olacağını tahmin etmemiştim doğrusu. Meğer neler varmış. Hoş bu yazıyla da bitmiyor bayramlar.  Yazının devamı için buraya tıklayabilirsiniz. Birbirimize hoş görüyle bakabildiğimiz günlerin gelmesi dileğiyle; Sevgiler :)